Hij rende, heel hard, diagonaal over een weiland. Ik zat in de trein tussen Leiden en Den Haag en zag de hond in een flits voorbij schieten. Er was niemand bij hem in de buurt, hij rende nergens achteraan en zijn einddoel was ook volkomen onduidelijk.
Geen huis in de nabijheid, geen roepende baas op de achtergrond. De wat bevreemdende situatie schreef ik op in mijn notitieboekje. Het is niet meer dan een vies, verfrommeld bundeltje van half losgescheurde blaadjes maar het draagt een schat aan informatie. Afgeluisterde dialogen, woordgrapjes op tv, absurdistische gebeurtenissen en opmerkelijke personages; ze verdwijnen allemaal vanuit de dagelijkse werkelijkheid direct in dit boekwerk.
Boekjes Het is een open deur dat alle kunstenaars hun inspiratie uit de realiteit putten, maar mijn notitieboekje is onmisbaar schrijfgereedschap. Een inval als ‘een banale bos bloemen’ of ‘twee vrouwen die de aanwezigheid van een beer op de weg bespreken’, kan voldoende zijn voor de opzet van een nieuw karakter of verfrissende verhaallijn.
Secties Sommige schrijvers hebben verschillende boekjes voor verschillende schrijfmomenten. Een zwarte voor dialogen, een blauwe voor karakteraantekeningen, een rode voor citaten en een bruine voor verhaalaanzetten. Ik niet. Ik doe alles in een, maar verdeel het boekje wel in secties. Voorin de aantekeningen voor mijn columns, achterin voor mijn romans. De boekjes, altijd Moleskine (ja ik weet het; een schrijvers cliché, maar ze werken echt het fijnst) zijn klein, zijn snel vol en liggen op een hoge stapel op mijn bureau.
Mediahypes Gisteravond schreef ik een stuk over mediahypes en zocht hiervoor een metafoor. Ik bladerde door mijn boekjes en las over dat beeld van die doelloos rennende hond. Het beest werd in mijn gedachten het symbool voor de oneindige reeks mediahypes. Waarbij politici, journalisten en beleidsmakers hun eigen bevreemdende media werkelijkheid creëren. Niemand vraag zich meer af hoe het probleem is ontstaan, waarom de gebeurtenis zich steeds maar sneller ontwikkelt en waar het uiteindelijk toe leidt. Denk bijvoorbeeld aan hypes over de Mexicaanse griep (milder dan een gewone griep) of de beruchte bolletjeslikkers (in aantal te verwaarlozen). In dat soort situaties is de focus op de rennende hond; zonder context, zonder oorsprong en zonder doel.
Schrijftip Mijn notitie boekjes werken dus als ultieme schrijverstherapie. En wat ook zo fijn is; ze brengen mijn hoofd tot rust. Want als ik de inval eenmaal heb opgeschreven, wordt die bewaard en heb ik ruimte voor nieuwe ideeën, zinnen en gedachten. Of zoals Kees van Kooten ooit als hyperkorte schrijftip in een interview meegaf; ‘Altijd boekje mee’. Bij deze, altijd gedaan.
Monique Koemans 